Normaal gesproken wordt een dorp door de jaren heen groter. Het groeit langzaam, passend bij de schaal van het dorp. Hierdoor ontstaat een gelaagdheid in tijd met verschillende karakters. Herkenning ontstaat door herinneringen en momenten. Hoe ontwerp je dan in één keer een nieuwe wijk, welke groter is dan de bestaande kern, zonder de gelaagdheid en het karakter te verliezen? Met een visie die uitgaat van de kernwaarden van een dorp, werd KHV Architecten onderdeel van het ontwerpteam. Samen met 4D Architecten en 19 Het Atelier ontwierpen wij de nieuwe kern buiten Wijthmen.
“Een nieuw dorp met oude ziel: ontworpen vanuit de kernwaarden die herkenning en karakter geven.”
111 woningen vormen samen Wijthmen. Wijthmen is een buurtschap dat onderdeel is van Zwolle, met deze uitbreiding krijgt het agrarische landschap er een nieuwe woonkern bij. Dat vraagt om een gedegen aanpak, waardoor een nieuwe prettige woonomgeving zal verrijzen. Voor ons spelen daarbij de dorpse kernwaarden een belangrijke rol: eigenheid, herkenning en karakter.
Eigenheid zorgt voor een stukje eigenaarschap, verantwoordelijkheidsgevoel en trots zijn op jouw woonomgeving. Tegelijkertijd zorgt dit ook voor herkenning en onderscheiding. Bij een dorp dat zich als vanzelfsprekend langzaam verder ontwikkelt, groeit dit er vanzelf in. Er is een molen, er komt een nieuwe winkel, omdat daar vraag naar is, en je herkent de voorname woning waar de huisarts woont. Bij een dorp dat in één tijdsperk wordt gebouwd werkt dat anders.
De rol van ons als architecten was onder andere om hier richting aan te geven in ons ontwerp. Belangrijk onderdeel van onze visiepresentatie was het ontwerpen van karakteristieke woningen. Dit heeft de basis gevormd voor Het Buyten, waardoor het zich onderscheidt van typische nieuwbouwwijken.
Alle woningen zijn verdeeld onder de verschillende architecten. Iedere architect heeft een eigen visie. Dit bepaalt ook de sfeer van het dorp. De woningen die wij ontwierpen komen voort uit een moderne interpretatie van lokale en historische kwaliteiten uit de omgeving. Heldere volumes met goede verhoudingen, duurzame materialen en eenduidige details. Dit samen leidt tot de tijdloze en ingetogen architectuur waar wij voor staan. Gezamenlijk werd er een pallet van kleuren en materialen samengesteld. Hierdoor ontstaat er tussen de verschillende karakters tegelijkertijd samenhang die Het Buyten verbindt.
“Verschillende karakters, één geheel – zo krijgt Het Buyten zijn samenhang en sfeer.”
Het detail speelde daarbij voor ons ook een belangrijke rol. Met name de specials onderscheiden zich hierin, waardoor de herkenbaarheid nog sterker naar voren komt.
De schooldirecteurswoning en de school (appartementen) zijn samen herkenbaar vanaf de groene brink. Deze vormt het middelpunt van Het Buyten. Moderne architectuur die door zijn volume neigt naar de jaren ’30 scholenbouw, in combinatie met witte accenten en rijke metselwerkdetails. De herhaling van de grote, gelijke gevelopeningen refereren naar het ritme van de klaslokalen. De hoge openingen in het trappenhuis geven het gebouw een open, rijk uitstraling en verbinden de twee vleugels met elkaar.
De kapschuur geeft ruimte aan sociale huurwoningen. Deze is overwegend uitgevoerd in een donker houten gevelmateriaal, waarbij horizontale en verticale planken worden afgewisseld. Het begane grondniveau springt terug ten opzichte van de verdieping. De afzonderlijke woningen worden afleesbaar door de verticale blankhouten kolommen. De golfplaat als dakbedekking geeft de kapschuur een heel eigen uitstraling tussen de woningen met pannen.
De winkelwoningen zijn zes woningen, waarvan iedere architect er twee ontwierp. Een van de hoekwoningen en de naastliggende woning hebben wij ontworpen. Ze zijn te herkennen aan de open plint, passend bij winkels. Er zijn overeenkomstige details zoals het bloemkozijn waardoor ze onbewust bij elkaar horen, maar ze onderscheiden zich van elkaar zoals winkels zich onderscheiden. Zo heeft de winkel op de hoek een volumeaccent in de vorm van een gemetselde dakkapel. Daarnaast kennen ze beide een verdeling van twee- en drie kozijnen, maar dan afgewisseld tussen de begane grond en verdieping. Waar de hoekwoning geheel in dezelfde donkere steen wordt uitgevoerd, krijgt de tussenwoning een horizontale gelaagdheid door de combinatie van een beigebruine en een witte steen. De gootlijn wordt onderbroken door een meer traditionele goot bij de ene winkel en een verholen goot bij het hoekpand.